- Konu Yazar
- #1
Bazen günün yorgunluğuyla, bazen bir işin stresiyle bazen de durup dururken derin bir nefes alıp ardından uzun bir "ohhh" çektiğiniz oldu mu? Hepimiz yaparız. Sanki o an omuzlarımızdan bir yük kalkmış, göğsümüzdeki o sıkışıklık bir anda dağılmış gibi hissederiz. Peki, bu son derece basit ve insani hareketin arkasında yatan bilimsel gerçeği hiç merak etmiş miydiniz?
İsviçre'deki bilim insanları, o rahatlatıcı "iç çekme" anının sırrını çözdü. Aslında bu hareket, sandığımızdan çok daha önemli bir işlevi yerine getiriyor ve akciğerlerimizin adeta fabrika ayarlarına dönmesini sağlıyormuş. Gelin bu ilginç bilimsel keşfin detaylarına bakalım.
Akciğerlerimiz biz nefes alıp verdikçe sürekli genişler ve büzüşür. Bu hareketin sorunsuz olması için iç yüzeyleri, sürfaktan adı verilen özel bir sıvıyla kaplıdır. Bu sıvının görevi, yüzey gerilimini azaltarak akciğerlerin birbiri üzerine yapışmasını engellemek ve nefes almayı kolaylaştırmaktır. Yani adeta bir motor yağı gibi sistemin sorunsuz çalışmasını sağlar.
Bugüne kadar bu sıvının tek bir katman olduğu düşünülüyordu. Ancak İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü (ETH Zurich) bünyesinde çalışmalarını sürdüren bilim insanları tarafından yapılan yeni çalışma, işin aslında çok daha karmaşık olduğunu ortaya koydu. Bu sıvı, tek bir katmandan değil, farklı sertlikteki birden fazla katmandan oluşuyordu. En üstte havayla temas eden biraz daha sert bir katman, altında ise daha yumuşak katmanlar vardı. Akciğerlerin esnek ve "uyumlu" olabilmesi için bu katmanların düzeninin korunması da şarttı.
Araştırmacılar, akciğerlerdeki bu fiziksel koşulları laboratuvarda taklit eden baloncuğa benzer bir düzenek kurdular. Bu düzeneği bir şırıngaya bağlayarak nefes alıp verme hareketini kopyaladılar ve şaşırtıcı bir sonuçla karşılaştılar.
Derin bir nefes alıp ardından uzun bir şekilde verdiğinizde yani iç çektiğinizde, akciğerlerdeki o sıvı sıkışıyor ve kendini yeniden düzenliyordu. Tıpkı bir kar küresini salladıktan sonra kar tanelerinin yavaş yavaş yerine oturması gibi sıvının katmanları da olması gereken ideal sıralamaya geri dönüyordu. Çalışmanın bir numaralı ismi olan Maria Novaes-Silva, bu durumu "Bu hareket, yüzeydeki stresi azaltarak nefes almayı kolaylaştırıyor," diye açıkladı. Yani o anlık rahatlama hissi, tamamen akciğerlerinizdeki düzenlemenin sonucuydu.
ETH Zurich'te yapılan çalışma, sadece iç çekmenin neden rahatlatıcı olduğunu açıklamadı. Bilim insanları, akciğerin yapısıyla ilgili yaptıkları keşfin, akciğer yetmezliği gibi hastalıklar için yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesini sağlayacağını düşünüyorlar.
İsviçre'deki bilim insanları, o rahatlatıcı "iç çekme" anının sırrını çözdü. Aslında bu hareket, sandığımızdan çok daha önemli bir işlevi yerine getiriyor ve akciğerlerimizin adeta fabrika ayarlarına dönmesini sağlıyormuş. Gelin bu ilginç bilimsel keşfin detaylarına bakalım.
Olayı daha iyi anlamak için akciğerlerin nasıl çalıştığına bakalım
Akciğerlerimiz biz nefes alıp verdikçe sürekli genişler ve büzüşür. Bu hareketin sorunsuz olması için iç yüzeyleri, sürfaktan adı verilen özel bir sıvıyla kaplıdır. Bu sıvının görevi, yüzey gerilimini azaltarak akciğerlerin birbiri üzerine yapışmasını engellemek ve nefes almayı kolaylaştırmaktır. Yani adeta bir motor yağı gibi sistemin sorunsuz çalışmasını sağlar.
Bugüne kadar bu sıvının tek bir katman olduğu düşünülüyordu. Ancak İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü (ETH Zurich) bünyesinde çalışmalarını sürdüren bilim insanları tarafından yapılan yeni çalışma, işin aslında çok daha karmaşık olduğunu ortaya koydu. Bu sıvı, tek bir katmandan değil, farklı sertlikteki birden fazla katmandan oluşuyordu. En üstte havayla temas eden biraz daha sert bir katman, altında ise daha yumuşak katmanlar vardı. Akciğerlerin esnek ve "uyumlu" olabilmesi için bu katmanların düzeninin korunması da şarttı.
"Ohhh" çekince rahatlamanın nedeni de tam olarak bu!
Araştırmacılar, akciğerlerdeki bu fiziksel koşulları laboratuvarda taklit eden baloncuğa benzer bir düzenek kurdular. Bu düzeneği bir şırıngaya bağlayarak nefes alıp verme hareketini kopyaladılar ve şaşırtıcı bir sonuçla karşılaştılar.
Derin bir nefes alıp ardından uzun bir şekilde verdiğinizde yani iç çektiğinizde, akciğerlerdeki o sıvı sıkışıyor ve kendini yeniden düzenliyordu. Tıpkı bir kar küresini salladıktan sonra kar tanelerinin yavaş yavaş yerine oturması gibi sıvının katmanları da olması gereken ideal sıralamaya geri dönüyordu. Çalışmanın bir numaralı ismi olan Maria Novaes-Silva, bu durumu "Bu hareket, yüzeydeki stresi azaltarak nefes almayı kolaylaştırıyor," diye açıkladı. Yani o anlık rahatlama hissi, tamamen akciğerlerinizdeki düzenlemenin sonucuydu.
ETH Zurich'te yapılan çalışma, sadece iç çekmenin neden rahatlatıcı olduğunu açıklamadı. Bilim insanları, akciğerin yapısıyla ilgili yaptıkları keşfin, akciğer yetmezliği gibi hastalıklar için yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesini sağlayacağını düşünüyorlar.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.