- Konu Yazar
- #1
İkinci el otomobil piyasasına baktığımızda, özellikle "amiral gemisi" olarak tabir edilen 15-20 yaşındaki araçlarda sıkça "zamanının en dolusu", "en güvenlisi" ve "5 yıldızlı" gibi ibareler görürüz. Mesela 2005 model bir Mercedes E-Serisi veya Volvo S80, çıktığı yıl Euro NCAP'ten 5 yıldızı gururla almıştır. Peki, o 5 yıldız bugün, yani 2025'te hâlâ aynı korumayı sağlayabilir mi?
Bu soruya, can güvenliğimizi ilgilendiren net bir cevap verelim: Maalesef kocaman bir hayır. Bir arabanın güvenlik notu, süt veya ilaç gibi son kullanma tarihi olan bir etiket taşımaz ancak zamanla hem fiziksel hem de teknolojik olarak "bayatlar". Bu bayatlamanın iki temel nedeni var: Sürekli zorlaşan test standartları ve aracın kendi fiziksel yaşlanması. Gelin şimdi o 5 yıldızın artık neden bir anlam ifade etmediğini detaylıca masaya yatıralım.
Euro NCAP, otomobil üreticilerini sürekli daha iyisini yapmaya zorlamak için test protokollerini birkaç yılda bir günceller. 2005 yılında 5 yıldız almak için sağlam bir kabin ve iyi hava yastıkları yeterliyken, bugün işler çok farklı. Artık aktif güvenlik sistemleri (otomatik acil fren, şerit takip asistanı, yaya algılama) 5 yıldız için neredeyse zorunlu. 2005 model aracınızda bu teknolojilerin hiçbiri yok.
Öte yandan; fiziksel çarpışma testleri de ağırlaştı. Örneğin, "small overlap" gibi daha zorlu çarpışma senaryoları eklendi. Bugünün testlerinde kullanılan bariyerler ve çarpışma hızları, 20 yıl öncekine göre çok daha acımasız. Euro NCAP'in kendi raporlarına göre 2009'dan önce 5 yıldız alan bir araç, bugünün testlerine girse muhtemelen 1 veya 2 yıldızda kalır.
Teknoloji bir yana, arabanızın fiziksel yapısı da yaşlanıyor. "Metal yorgunluğu", bir metalin zamanla tekrarlanan yüklere (esneme, bükülme, titreşim) maruz kalarak yapısal bütünlüğünü kaybetmesidir. Arabanız yoldaki her çukurda, her virajda esner. 20 yıl boyunca milyonlarca kez tekrarlanan bu mikro hareketler, şasinin kritik bağlantı noktalarını zayıflatır. Orijinal testteki sağlamlığını koruması beklenemez.
Daha da kötüsü korozyon, yani pastır. Özellikle Türkiye gibi kış aylarında yollara tuz dökülen veya nemli iklime sahip bölgelerde şasinin görünmeyen yerlerindeki pas, arabanın kaza anındaki darbe emici yapısını tamamen yok edebilir. Hava yastıklarının sensörleri, plastik aksamları ve kabloları da zamanla bozulabilir. 20 yıllık bir arabanın hava yastığının "garanti" açılacağının bile bir garantisi yoktur.
Peki, o 2005 model 5 yıldızlı E-Serisi'ni almayalım mı? Bu sizin bütçeniz ve tercihinize kalmış. Ancak onu "5 yıldızlı güvenli bir araç" olduğu için alıyorsanız, bu yanılgıdan kurtulmanız gerek. O 5 yıldız, aracın kendi yılındaki rakiplerine göre ne kadar başarılı olduğunu gösteren tarihi bir belgedir, güncel bir güvenlik sertifikası değil. Euro NCAP, puanların teknolojik gelişmelere bağlı olarak yaklaşık 6 yılda bir anlamını yitirdiğini belirtiyor.
Mesela 2022-2024 yılları arasında üretilmiş güncel, modern ve 5 yıldızlı bir otomobil, o eski "tank" gibi görünen araçtan katbekat daha güvenlidir. Güvenlik, sadece çeliğin kalınlığı değil, aynı zamanda o çeliğin darbeyi nasıl emdiği ve kazayı önleyen akıllı sistemlerdir.
Peki siz bu konuyla ilgili ne düşünüyorsunuz? Euro NCAP'ten 5 yıldız almış diye 20 yaşındaki bir otomobili bugünkülerden sağlam görmek mantıklı mı? Yorumlarınızı bekliyoruz...
Bu soruya, can güvenliğimizi ilgilendiren net bir cevap verelim: Maalesef kocaman bir hayır. Bir arabanın güvenlik notu, süt veya ilaç gibi son kullanma tarihi olan bir etiket taşımaz ancak zamanla hem fiziksel hem de teknolojik olarak "bayatlar". Bu bayatlamanın iki temel nedeni var: Sürekli zorlaşan test standartları ve aracın kendi fiziksel yaşlanması. Gelin şimdi o 5 yıldızın artık neden bir anlam ifade etmediğini detaylıca masaya yatıralım.
Euro NCAP testleri yerinde durmuyor: 2005'in 5 yıldızı, bugünün 1 yıldızı bile olmayabilir!
Euro NCAP, otomobil üreticilerini sürekli daha iyisini yapmaya zorlamak için test protokollerini birkaç yılda bir günceller. 2005 yılında 5 yıldız almak için sağlam bir kabin ve iyi hava yastıkları yeterliyken, bugün işler çok farklı. Artık aktif güvenlik sistemleri (otomatik acil fren, şerit takip asistanı, yaya algılama) 5 yıldız için neredeyse zorunlu. 2005 model aracınızda bu teknolojilerin hiçbiri yok.
Öte yandan; fiziksel çarpışma testleri de ağırlaştı. Örneğin, "small overlap" gibi daha zorlu çarpışma senaryoları eklendi. Bugünün testlerinde kullanılan bariyerler ve çarpışma hızları, 20 yıl öncekine göre çok daha acımasız. Euro NCAP'in kendi raporlarına göre 2009'dan önce 5 yıldız alan bir araç, bugünün testlerine girse muhtemelen 1 veya 2 yıldızda kalır.
Fiziksel gerçekler: "Metal yorgunluğu" ve korozyon diye bir şey var
Teknoloji bir yana, arabanızın fiziksel yapısı da yaşlanıyor. "Metal yorgunluğu", bir metalin zamanla tekrarlanan yüklere (esneme, bükülme, titreşim) maruz kalarak yapısal bütünlüğünü kaybetmesidir. Arabanız yoldaki her çukurda, her virajda esner. 20 yıl boyunca milyonlarca kez tekrarlanan bu mikro hareketler, şasinin kritik bağlantı noktalarını zayıflatır. Orijinal testteki sağlamlığını koruması beklenemez.
Daha da kötüsü korozyon, yani pastır. Özellikle Türkiye gibi kış aylarında yollara tuz dökülen veya nemli iklime sahip bölgelerde şasinin görünmeyen yerlerindeki pas, arabanın kaza anındaki darbe emici yapısını tamamen yok edebilir. Hava yastıklarının sensörleri, plastik aksamları ve kabloları da zamanla bozulabilir. 20 yıllık bir arabanın hava yastığının "garanti" açılacağının bile bir garantisi yoktur.
O 5 yıldızı tarihi bir başarı olarak kabul edin!
Peki, o 2005 model 5 yıldızlı E-Serisi'ni almayalım mı? Bu sizin bütçeniz ve tercihinize kalmış. Ancak onu "5 yıldızlı güvenli bir araç" olduğu için alıyorsanız, bu yanılgıdan kurtulmanız gerek. O 5 yıldız, aracın kendi yılındaki rakiplerine göre ne kadar başarılı olduğunu gösteren tarihi bir belgedir, güncel bir güvenlik sertifikası değil. Euro NCAP, puanların teknolojik gelişmelere bağlı olarak yaklaşık 6 yılda bir anlamını yitirdiğini belirtiyor.
Mesela 2022-2024 yılları arasında üretilmiş güncel, modern ve 5 yıldızlı bir otomobil, o eski "tank" gibi görünen araçtan katbekat daha güvenlidir. Güvenlik, sadece çeliğin kalınlığı değil, aynı zamanda o çeliğin darbeyi nasıl emdiği ve kazayı önleyen akıllı sistemlerdir.
Peki siz bu konuyla ilgili ne düşünüyorsunuz? Euro NCAP'ten 5 yıldız almış diye 20 yaşındaki bir otomobili bugünkülerden sağlam görmek mantıklı mı? Yorumlarınızı bekliyoruz...
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.